ઓડિશાના ગંજમ જિલ્લાના રાધામોહનપુર ગામના લોકોએ એક એવો ચમત્કાર કર્યો છે જેણે તેમનું ભાગ્ય બદલી નાખ્યું છે. તેઓએ પોતાના કમનસીબીને પોતાનું સૌભાગ્ય બનાવ્યું અને આજે અહીંના ઘણા પરિવારો અમીર બની ગયા છે. હવે આ લોકોને કામ કરવા માટે અન્ય સ્થળોએ જવું પડતું નથી, બલ્કે તેઓએ મશરૂમની ખેતી દ્વારા પોતાની સફળતાની નવી ગાથા લખી છે.
આ ગામના લગભગ તમામ ગ્રામજનો આજે મશરૂમની ખેતી કરે છે. અહીંના ગ્રામજનો લગભગ ત્રણ ટન તાજા ડાંગર અને ઓઇસ્ટર મશરૂમનું ઉત્પાદન કરે છે. એક ગ્રામીણનો દાવો છે કે આમાંથી તે દરરોજ લગભગ છ લાખ રૂપિયા કમાય છે.
રોજગાર માટે કોઈ બહાર જતું નથી
ગ્રામીણો પડોશી આંધ્રપ્રદેશ અને રાજ્યના વિવિધ ભાગોમાં તેમના ઉત્પાદનો વેચે છે. મા કલુઆ સેલ્ફ હેલ્પ ગ્રૂપના સભ્ય ઝીલી સાહુએ જણાવ્યું હતું કે ગામમાં મશરૂમમાંથી ચોખ્ખી આવક લગભગ 2 કરોડ રૂપિયા છે. મશરૂમમાંથી અથાણું બનાવીને સ્થાનિક બજારમાં વેચીને નફો કમાય છે. આ અથાણું જિલ્લા કક્ષાના મેળામાં વેચાય છે.
ગ્રામજનોના મતે, મશરૂમ્સે તેમના જીવનને સમૃદ્ધ બનાવ્યું છે. હવે કોઈએ રોજગાર અને આજીવિકા માટે બહાર જવાની જરૂર નથી. તેમના કહેવા પ્રમાણે, હવે તે આત્મનિર્ભર છે અને ગામમાં કોઈ પરપ્રાંતિય મજૂરો નથી.
આ પણ જાણો: ધાણાની ખેતીથી 12 લાખ રૂપિયાની વાર્ષિક આવક! આ રીતે બદલાઈ ગયું આ ખેડૂતનું જીવન
એક સમયે સોપારીની ખેતી માટે હતું પ્રખ્યાત
સુપર સાયક્લોન પહેલા આ ગામ તેના પાન માટે પ્રખ્યાત હતું. અહીંના લોકો સોપારીની ખેતી પર નિર્ભર હતા અને તેની ઉત્તર પ્રદેશના મોટા શહેરોમાં નિકાસ કરવામાં આવતી હતી. વાવાઝોડાએ તેમની આજીવિકા છીનવી લીધી અને તેમને કામ માટે બીજી જગ્યાએ જવું પડ્યું.
પરંતુ તેમનું જીવન બદલાઈ ગયું અને તે આ માટે પીકે પટનાયકનો આભાર માને છે. પટનાયક એક નિવૃત્ત સરકારી કર્મચારી છે જેણે 2005માં મશરૂમની ખેતી શરૂ કરી હતી. જ્યારે પટનાયક આ ખેતીમાં સફળ થયા તો કેટલાક યુવાનોએ પણ તેમાં રસ દાખવ્યો.
સંસ્થા તરફથી મદદ મળી
ગામના યુવાનોએ ઓડિશા યુનિવર્સિટી ઓફ એગ્રીકલ્ચર એન્ડ ટેક્નોલોજીના મશરૂમ રિસર્ચ યુનિટનો સંપર્ક કર્યો. તેમનો ઉદ્દેશ્ય મશરૂમની ખેતીમાં જરૂરી વૈજ્ઞાનિક ક્ષમતા જાણવાનો હતો. એકમમાંથી તાલીમ મેળવ્યા પછી, છ સ્પાન ઉત્પાદન એકમો સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા.
આજે આ ગામમાં આવા 17 એકમો છે. કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રના વૈજ્ઞાનિકોની મદદથી ગ્રામજનોએ ખર્ચ અસરકારક ઉત્પાદન શીખ્યા અને તેનાથી ઉત્પાદનમાં વધારો થયો. હિમાચલ પ્રદેશના સોલનમાં સ્થિત ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મશરૂમ રિસર્ચના ડિરેક્ટર વીપી શર્માએ ગયા વર્ષે આ ગામને ભારતના મશરૂમ વિલેજ તરીકે જાહેર કર્યું હતું.
